شالوده وحدت ادیان ابراهیمی

پیام پیامبران قسمت دوم

دین در اصل یک واقعیت است اگر چه انسان این "دین" واحد را به ادیان مختلف تقسیم نموده و هر یک از ادیان نیز به شاخه های بسیاری تقسیم شده اند. عرفان می آموزد که هر یک از پیامبران مرتبه ای خاص از شناخت "دین" یعنی یک واقعیّت یگانه را تعلیم فرموده اند تا انسان به طی مراتب وجودی خود و اعتلای روحی از طریق سیر و سلوک دست یابد .

مرتبه نهایی از عروج الهی را اسلام متجلّی می سازد. اصل توحید و یگانگی جوهره تعالیم اسلام است و در اینجاست که موجودیّت محدود قطره در هم شکسته و در دریا فانی می شود و بقای ابدی یافته و اصل یگانگی تجلّی مییابد. اسلام یعنی تسلیم به واقعیّت مطلق، به خدا. در اینجاست که انسان با جذبه عشق بر اساس شهود و یقین، تسلیم علم ذاتی و دانش مستتر در موجودیّت "من" شده و در کنه وجود خویش در دل شاهد یگانگی خداوند میشود و دیگر فاصله ای نیست. دوگانگی درهم شکسته و او با جسم و جان و زبان خود به یگانگی خداوند شهادت می دهد. پیامبر مکرّم اسلام مرتبه نهایی از عروج را تعلیم میفرماید و این پیام را برای ما به ارمغان میآورد که شناخت خداوند باید بر اساس شهود و یقین و تسلیم به دانش ازلی باشد.

وَمَنْ أَحْسَنُ دِينًا مِّمَّنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لله وَهُوَ مُحْسِنٌ واتَّبَعَ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَاتَّخَذَ اللّهُ إِبْرَاهِيمَ خَلِيلاً
(سوره ۴ نسا، آیه ۱۲۵)
و کیست نکوتر در دین از آن کس که خود را تسليم خدا کرده و او نکوکار باشد و از آيين پاك ابراهيم پيروى كند و خداوند ابراهيم را دوست برگرفت‏

مَا كَانَ إِبْرَاهِيمُ يَهُودِيًّا وَلاَ نَصْرَانِيًّا وَلَكِن كَانَ حَنِيفًا مُّسْلِمًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ
(سوره ۳ آل عمران، آیه ۶۷)
نبود ابراهیم یهودی و نصرانی و لیکن بود یکتا پرستی مسلمان و نبود از مشرکان

حضرت ابراهیم نمونه بارز شناخت واقعیت دین و ایمان به خداوند یکتا از طریق تسلیم به علم ذاتی بر اساس ارتباط و دریافت مستقیم با خداوند میباشد. بهمین دلیل در قرآن کریم خداوند حضرت ابراهیم را بعنوان شخصی که تسلیم علم مطلق و ذات هستی، یعنی خداوند متعال است، مورد خطاب قرار میدهد.
کشف واقعیت دین در اصل کشف بُعد درونی و روحانی مکنون در کُنه موجودیّت انسان میباشد که سرچشمه تجلّی ظهورات الهی است. چنین کشفی مستلزم عبادت، انضباط و نظام آموزشی دقیقی است که عرفان آن را عرضه میکند. عرفان جوهره تعالیم انبیا و راه و طریق پیامبران است


Nader Angha, Sufism, A Bridge Between Religions (Riverside, CA: M.T.O. Shahmaghsoudi Publications, 2002